Een doorslaggevende stem is een extra stem die wordt uitgebracht, meestal door de voorzitter van een bestuursorgaan. Deze beslissende stem wordt gebruikt in het geval van stakende stemmen, bijvoorbeeld als er evenveel stemmen vóór als tegen een motie zijn uitgebracht.
Een doorslaggevende stem komt veel voor bij bestuursraden, wetgevende organen en bestuurscommissies. Wanneer een doorslaggevende stem mag worden ingezet, is vastgelegd in de statuten van de organisatie.
Wie heeft de doorslaggevende stem?
Wie een doorslaggevende stem mag uitbrengen, wordt bepaald door de regels en voorschriften van de organisatie. Meestal ligt deze bevoegdheid bij de voorzitter of de president. Deze persoon hoort namelijk onpartijdig te zijn en heeft als taak de besluitvorming te bevorderen.
Het is dus niet zo dat een voorzitter of president automatisch een doorslaggevende stem kan uitbrengen. Dit moet namelijk specifiek staan beschreven in de statuten van de organisatie, waarin ook exact staat wanneer en onder welke omstandigheden een doorslaggevende stem mag worden uitgebracht.
De procedure
Voor het uitbrengen van een doorslaggevende stem, dienen deze stappen te worden gevolgd:
De voorzitter erkent dat er sprake is van stakende stemmen.
De stemmende leden worden ervan op de hoogte gebracht dat de stemming onbeslist is.
De persoon met de doorslaggevende stem (meestal de voorzitter) brengt nu de doorslaggevende stem uit, zodat er een duidelijke stemuitslag is.
De beslissing van de persoon met de doorslaggevende stem is bindend en de stemuitslag is na het uitbrengen van deze extra stem definitief. Tenslotte wordt de uitslag bekendgemaakt aan de betrokkenen.
Nadelen en beperkingen van een doorslaggevende stem
Afhankelijk van de statuten van de organisatie, is het belangrijk om met de volgende punten rekening te houden:
Er bestaat geen wettelijke regel voor het gebruik van een doorslaggevende stem. Toch is er een ongeschreven regel dat er moet worden gehandeld met de juiste bedoelingen; de fiduciaire plicht. Dit kan ook de reden zijn om geen gebruik te maken van doorslaggevende stemmen, omdat ze kunnen worden ingezet voor persoonlijke belangen.
Volgens Robert’s Rules of Order Newly Revised (RONR), moet de voorzitter onpartijdig blijven en mag daarom enkel een stem uitbrengen in het geval van stakende stemmen, zodat dit zorgt voor een andere uitkomst.
Het kan voorkomen dat een doorslaggevende stem alleen toegestaan is als het gaat om inhoudelijke onderwerpen en dus niet om procedurele zaken.
Als er sprake is van belangenverstrengeling, dient de persoon met de doorslaggevende stem zich terug te trekken van de stemprocedure.
Het is mogelijk dat de doorslaggevende stem moet worden onderbouwd.
In sommige statuten staat dat de voorzitter niet mag worden meegerekend als deelnemer voor het quorum. In dat geval heeft de voorzitter ook geen doorslaggevende stem.
Want to know more?
Do you have any additional questions about "doorslaggevende stemmen"? Speak to one of our consultants, we are here to help.
