De ontwikkelingen in de afgelopen jaren hebben wel bewezen hoe belangrijk goede governance is voor organisaties. Het bestuur en management moet over de juiste middelen beschikken om veilig door pandemieën, energiecrisissen, inflatie, sociaal activisme en wat er nog meer op hun pad komt, te navigeren. Daarom geven we je in deze blog een good governance checklist waarmee je best practices op het gebied van integriteit en transparantie in jouw organisatie implementeert.
Wat is goede governance?
Omdat de term governance meer impliceert dan alleen besturen, hanteren we in deze blog de term in het Engels. Het heeft betrekking op al het beleid waarvan de raad denkt dat het in het belang is van de organisatie en alle maatregelen om deze bij te stellen om toekomstige uitdagingen met succes het hoofd te bieden.
Onderdeel van goed ondernemingsbestuur omvat eveneens het behartigen van de belangen van alle stakeholders van de organisatie, zoals het management, werknemers en aandeelhouders. Evenals het compliant blijven aan wet- en regelgeving en werken aan de bedrijfsdoelen.
Een belangrijk aspect van goede governance is dat de raad van bestuur al het bovenstaande effectief kan uitvoeren. Raden van bestuur moeten naar beste vermogen en op een strategische, transparante en eerlijke manier werken, waarbij ze altijd bereid moeten zijn verantwoording af te leggen voor de beslissingen die ze nemen.
Wat zijn de voordelen van sterke corporate governance?
Sterke corporate governance brengt een aantal voordelen met zich mee, zoals:
| Voordeel | Uitleg |
| Toegang tot financiering | Als een bedrijf goed wordt geleid, zich houdt aan de regelgeving die van toepassing is op de sector, mensen eerlijk behandelt en transparant is in de besluitvorming, dan is het potentieel interessanter voor investeerders. |
| Lagere kapitaalkosten | Een bedrijf dat kan aantonen dat het op een effectieve manier wordt geleid, biedt beleggers meer vertrouwen in toekomstige prestaties. Daardoor zullen ze kapitaal eerder tegen lagere kosten aanbieden dan aan een bedrijf waar het bestuur minder succesvol is. |
| Betere prestaties | Een bedrijf dat geleid wordt door een effectief en innovatief bestuur, heeft een grotere kans om te groeien en winstgevend te zijn. Het werkt efficiënter en heeft een innovatieve cultuur die het makkelijker maakt met uitdagingen om te gaan. |
| Hogere marktwaarde en aandelenkoers | Betere operationele prestaties maken de aandelen van een bedrijf aantrekkelijker, waardoor de aandelenkoers en -waardering stijgt. ESG-factoren spelen eveneens een belangrijke rol in de bedrijfsprestaties en zijn ook voor aandeelhouders steeds belangrijker. |
| Beter bedrijfsimago | Bedrijven worden als nooit tevoren onder de loep gelegd. Daarom is je bedrijfsimago nog nooit zo belangrijk geweest. Alle partijen die je nodig hebt en waar je op bouwt als organisatie, van klanten tot investeerders, worden beïnvloed door het bedrijfsimago. |
| Verminderd risico op bedrijfs- schandalen en crises | Goede governance betekent dat je op elk moment voldoet aan regelgeving en consistent iedereen eerlijk behandelt. Maar ook dat je bedreven bent in risicobeheer, waardoor de kans op ontoelaatbaar gedrag kleiner is. |
De Good Governance checklist
Stappen op weg naar goede governance binnen jouw bestuur zijn:
☑️ Een duidelijke definitie van rollen en verantwoordelijkheden
Het definiëren van rollen en verantwoordelijkheden van bestuursleden is belangrijk, zodat iedereen weet hoe hij/zij effectief kan bijdragen aan het bestuur van de organisatie. Mede omdat bestuurders civielrechtelijke gevolgen kunnen ondervinden als ze niet volgens de verwachte norm handelen en daarmee de onderneming of haar belanghebbenden schade kunnen berokkenen.
Alle leden van de raad van bestuur moeten begrijpen hoe hun rol zich verhoudt tot de bedrijfsmissie. Dat betekent dat er voor elke bestuurder en elk comité functiebeschrijvingen moeten zijn.
Zorg daarnaast dat duidelijk is waar de verantwoordelijkheden van de raad van bestuur, de voorzitter, CEO en uitvoerende functionarissen beginnen, en ophouden. Denk na over hoe het management van het bedrijf aansluit op deze verantwoordingsstructuur. Als dit helder is, kunnen de bestuursleden zich concentreren op hun vakgebied en optimaal samenwerken aan het hele plaatje.
☑️ Een sterke raad van bestuur
Hoe je je bestuur opbouwt en hoe je omgaat met diversiteit in je opvolgingsplanning voor het bestuur, draagt bij aan goede governance.
Het doel is om een sterk, capabel bestuur samen te stellen dat bestaat uit mensen met verschillende vaardigheden, achtergrondervaringen, persoonlijkheden en zienswijzen. Daarnaast is het goed om te streven naar diversiteit in geslacht, ras, leeftijd en andere factoren. Met verschillende stemmen en standpunten in de bestuurskamer voorkom je dat het bestuur beslist vanuit traditionele werkwijzen en verouderde ideeën. Dit zorgt voor een innovatieve aanpak van problemen.
Het is goed om regelmatig je board te evalueren op effectiviteit. Kijk daarvoor kritisch naar de samenstelling van de raad, de communicatie, de effectiviteit van vergaderingen, hoe onafhankelijk de board opereert etc. Eventuele zwakke punten kun je vervolgens direct adresseren.
☑️ De kracht van balans
De kracht van een bestuur komt tot zijn recht als meerdere stemmen en meningen worden gehoord, voordat een besluit wordt genomen. Sta daarom niet toe dat iemand dit proces domineert of bij anderen beslissingen afdwingt. Het moet een gelijkwaardige samenwerking zijn waarbij iedereen evenveel macht heeft. Relevante checks om dit te garanderen, zijn essentieel voor een goede besluitvorming.
☑️Faciliteren van besluitvorming
Als besluitvormend orgaan moet het bestuur de bevoegdheid hebben om goed na te denken over het proces.
Bestuurders moeten niet alleen begrijpen waar het bedrijf naartoe zou moeten of willen, maar ook waarom het bedrijf naar dat doel moet toewerken. Als ze dit begrijpen, dan kunnen ze zich in hun besluitvorming daarop focussen.
De besluitvorming wordt beter als je open discussies stimuleert. Het is de verantwoordelijkheid van de voorzitter om te zorgen dat bestuursleden zoveel mogelijk alle kanten van het verhaal horen voor ze een beslissing nemen.
☑️ Transparantie en een verantwoordelijkheidsgevoel
De G van Governance in ESG (Environmental, Social en Governance) wordt misschien niet zo vaak besproken in de pers als de E en de S, maar de corporate governance van een organisatie is wel degelijk relevant voor de duurzame beleggers van vandaag. Hoewel we dagelijks meer te maken hebben met milieu- en sociale kwesties, zijn de transparantie waarmee een raad van bestuur zijn werk uitvoert en de verantwoordingsplicht die ze uitstralen, ook belangrijk voor stakeholders.
Het Enron schandaal bewees dat als bestuurders niet transparant zijn in hun acties, dit zelfs een machtig bedrijf ten gronde kan richten. Verantwoordelijkheid nemen en nog transparanter zijn dan wordt vereist, getuigen van goede governance en wekken vertrouwen in het bedrijf.
☑️ Integriteit
Naast transparantie is integriteit een vereiste in de bestuurskamer. Bestuurders hebben een positie met macht en invloed. Als die in de verkeerde handen valt, dan kan dit gebruikt worden voor persoonlijk gewin.
Hoewel het bestuur zich niet bemoeit met de dagelijkse gang van zaken, moeten ze het management de juiste vragen stellen om te zorgen dat een cultuur van integriteit in de hele organisatie doorwerkt. Dit omvat bijvoorbeeld het creëren van vroegtijdige waarschuwingssignalen over onethisch gedrag dat kan uitgroeien tot een compliance-issue en het vertrouwen van aandeelhouders of klanten zou kunnen schaden.
☑️ Principiële beslissingen over vergoedingen
Raden van bestuur moeten een goede balans vinden tussen vergoedingen die geschikte kandidaten aantrekken en de belangen van de organisatie en haar investeerders.
Tijdens de COVID-19-pandemie zijn besturen vaak aangesproken op extravagante vergoedingen als ze personeel hadden ontslagen, salarissen hadden verlaagd of overheidssubsidies - gefinancierd door belastingbetalers - ontvingen. Blackrock verhoogde daarom zelfs het aantal stemmen dat nodig was voor nieuwe loonpakketten. In hun jaarverslag stond: "We zijn ons bewust van de noodzaak voor compensatiecommissies om de belangen van belanghebbenden in beloningsbepalingen te behartigen, vooral wanneer bedrijven overheidssteun ontvangen."
☑️ Effectief risicotoezicht
Om de organisatie zo effectief mogelijk te besturen, moet het bestuur begrijpen met welke risico's het bedrijf mogelijk geconfronteerd gaat worden. Dit is een continu proces waarbij risico’s van verschillende categorieën regelmatig geïdentificeerd en beoordeeld moeten worden.
Prioriteer de verschillende risico's en ontwikkel plannen om risico’s die mogelijk schade aanrichten zoveel mogelijk te beperken. De rol van het bestuur is vooral om toezicht te houden op deze risico’s, niet om ze te managen. Dat toezicht vereist dat ze consistent zijn in de risicobereidheid en strategie en zorgen voor richtlijnen en voorzorgsmaatregelen wanneer de risico’s realiteit worden.
Conclusie
Een sterke raad van bestuur is essentieel om bedrijven vooruit te helpen in een veranderlijke economische omgeving. We hopen dat deze checklist voor Good Governance je helpt om de juiste richting te kiezen voor jouw organisatie. Daarnaast maakt de checklist het voor het bestuur makkelijker om samen te werken en effectief hun werk uit te voeren, wat uiteindelijk bijdraagt aan beter bestuur.
De iBabs bestuursportaal ondersteunt je hierin. Het geeft je inzicht in hoeverre bestuursleden betrokken zijn. En hoe meer ze betrokken zijn, hoe hoger het bestuursniveau. Vraag vandaag nog een gratis demo aan van iBabs om zelf te zien hoe je met de portaal je governance kunt versterken.
