Wat is een motie van wantrouwen?

Een motie van wantrouwen, in het Engels “a vote of no confidence”, wordt gebruikt door de raad van bestuur om hun afkeur bekend te maken over acties of beslissingen van een directeur. Hoewel er natuurlijk situaties zijn waarin het bestuur het niet eens is met de beslissingen van een bestuurder, gaat een motie van wantrouwen een stuk verder. Het is de eerste stap in extreme omstandigheden. Bijvoorbeeld als de acties van een bestuurslid de organisatie schaden, en het lid in kwestie uit het bestuur moet worden gezet. 

Met een motie van wantrouwen geven bestuursleden aan dat ze niet achter de beslissingen staan van een individu met een topfunctie. De motie kan worden ingediend tegen een CEO, voorzitter, president of een andere gezaghebbende persoon binnen de organisatie. 

Waarvoor dient een motie van wantrouwen?

Een motie van wantrouwen is noodzakelijk om de balans te bewaren binnen een organisatie. Het zorgt ervoor dat geen enkele gezaghebbende persoon de absolute macht kan krijgen. Het bestuur kan deze motie dus gebruiken, als een leidinggevende niet handelt in het belang van de missie en waarden van de organisatie.  

De procedure

Het indienen van een motie van wantrouwen gaat als volgt:

• Proberen om de situatie te herstellen

Voordat men overgaat tot het indienen van een motie van wantrouwen, is het belangrijk om een poging te doen om de situatie recht te trekken. Dit zal duidelijk maken of het echt een zorgwekkende situatie is, of enkel een meningsverschil tussen de betrokken partijen. 

• De motie van wantrouwen

Als het onmogelijk is om het conflict op te lossen, kan het bestuur overgaan tot een motie van wantrouwen. Ieder bestuurslid kan een officiële motie van wantrouwen indienen tegen een leidinggevende persoon binnen hun organisatie.

• Stemmen

Voordat men overgaat tot een officiële stemming is het belangrijk dat de persoon die de motie van wantrouwen heeft ingediend, voldoende steun krijgt van andere leden. Als een motie van wantrouwen niet wordt aangenomen, kan dit namelijk erg nadelig zijn voor de reputatie van bestuursleden en de organisatie. Om dit te voorkomen, kan eerst een petitie worden gehouden om erachter te komen hoeveel leden de motie steunen.

• Recht op tegenspraak

De leidinggevende in kwestie heeft het recht om een weerwoord te geven, voordat de stemming plaatsvindt. Het kan voorkomen dat deze reactie geen enkel effect heeft, maar het kan er ook voor zorgen dat een bestuur besluit om niet door te gaan met de motie van wantrouwen. Of het kan kiezers ervan overtuigen om anders te stemmen. 

• Stemmen

Als er genoeg handtekeningen verzameld zijn en de bestuurder tegenspraak heeft gegeven, kan er een officiële stemming worden gehouden. Deze stemming moet de officiële regels volgen, die zijn opgenomen in de statuten van de organisatie.

Follow-up 

Een aangenomen motie van wantrouwen betekent niet dat de persoon in kwestie meteen uit de macht wordt gezet. Toch kan een meerderheidsstem hier wel voor zorgen. Een motie van wantrouwen die echter niet wordt aangenomen of wordt aangenomen met een kleine meerderheid, is niet voldoende om het bestuurslid te ontslaan. In dit geval wordt er besproken wat de noodzakelijke acties en vervolgstappen zijn.