Wat is strategisch risico?

Strategisch risico is een soort risico dat een bedrijf kan laten ontsporen van zijn langetermijndoelstellingen. Deze risico's kunnen voortkomen uit zaken als mogelijke hiaten in de strategische planning, slechte besluitvorming of externe verstoringen. Strategische risico's kunnen de richting van een bedrijf aanzienlijk beïnvloeden en vragen om proactief management om de toekomst van het bedrijf veilig te stellen.

Kenmerken

• Koppeling aan strategische doelstellingen: Strategische risico's zijn direct gekoppeld aan de overkoepelende doelen van een organisatie en moeten proactief worden aangepakt om succes op lange termijn te garanderen.
• Toekomstgericht: Het gaat om het anticiperen op potentiële uitdagingen of verschuivingen in de bedrijfsomgeving door middel van voorspellende maatregelen, zoals Key Risk Indicators (KRI's).
• Functieoverschrijdende impact: Het kan brede implicaties hebben die invloed hebben op meerdere gebieden en functies binnen een organisatie, waardoor coördinatie tussen afdelingen nodig is.

Bronnen van strategisch risico

Intern

Interne strategische risico's ontstaan binnen de organisatie en hebben vaak te maken met de structuur, de processen of het leiderschap. Het kan organisatorische tekortkomingen weerspiegelen die langetermijndoelstellingen in de weg staan, zoals:

• Slechte beslissingen van het leiderschap: Strategische misstappen van senior leiders, zoals het betreden van niet-levensvatbare markten of het te snel uitbreiden naar nieuwe industrieën.
• Verkeerde afstemming van middelen: Middelen toewijzen aan niet-prioritaire gebieden, zoals afnemende productlijnen, in plaats van nieuwe kansen en opkomende markten, waardoor het concurrentievoordeel wordt verzwakt.
• Ineffectieve communicatie: Gebrek aan transparantie tussen afdelingen en onduidelijke leiding, wat leidt tot verkeerd afgestemde doelen en een inconsistente uitvoering van de strategie.
• Mislukte innovatie: Vertragingen of mislukkingen bij het lanceren van nieuwe producten door bureaucratische inefficiënties of onjuiste tests, met verlies van marktaandeel als gevolg.

Extern

Externe strategische risico's komen voort uit factoren waar de organisatie geen invloed op heeft, zoals:

• Versterkte concurrentie: Fusies of strategische partnerschappen tussen concurrenten, of agressieve prijsstrategieën die de markt onderbieden.
• Technologische ontwrichting: Opkomende technologieën die bestaande bedrijfsmodellen ontwrichten en bedrijven dwingen om te veranderen of het risico lopen verouderd te raken.
• Cyberaanvallen: Criminelen willen de activiteiten van een bedrijf verstoren of gegevens buitmaken en eisen geld om toegang terug te krijgen.
• Veranderingen in regelgeving: Evoluerende compliance-eisen en wetten die de activiteiten beperken of investeringen in dure systemen vereisen.
• Wereldwijde gebeurtenissen: Internationale gebeurtenissen zoals de COVID-19 pandemie, natuurrampen of geopolitieke conflicten die toeleveringsketens verstoren.

Het belang van het beheren van strategische risico's

• Concurrentievoordeel behouden: Een goed beheerde benadering van strategische risico's zorgt ervoor dat de organisatie relevant en concurrerend blijft in haar bedrijfstak.
• Doelen op lange termijn bereiken: Het beperken van strategische risico's stelt bedrijven in staat om op koers te blijven met hun visie en missie.
• Waarde voor belanghebbenden beschermen: Proactief management waarborgt de belangen van aandeelhouders, werknemers en klanten.

Strategisch risico vs. operationeel risico

• Strategische risico's zijn van invloed op langetermijndoelstellingen, terwijl operationele risico's verband houden met dagelijkse activiteiten en storingen in apparatuur en datalekken kunnen omvatten.
• Strategische risico's worden vaak beoordeeld tijdens vergaderingen van het uitvoerend comité met inbreng van de raad van bestuur, terwijl operationele risico's worden besproken tijdens operationele vergaderingen.
• Strategische risico's ontstaan door beslissingen op hoog niveau, externe verstoringen of gaten in de planning, terwijl operationele risico's ontstaan door systeemproblemen of menselijke fouten.
• De impact van strategische risico's kan de koers van een organisatie veranderen, terwijl operationele risico's meestal de efficiëntie en kortetermijnoutput beïnvloeden.
• Het beheren van strategische risico's vereist een totaalaanpak, terwijl operationeel risicomanagement zich richt op het beperken van directe bedreigingen voor de bedrijfscontinuïteit.