Wat is een ordemotie?

Een ordemotie is een incidentele motie, die tijdens een vergadering kan worden ingediend om te wijzen op een overtreding. Onder andere om ervoor te zorgen dat alle leden zich houden aan de regels en de vergadering verloopt zoals bedoeld.  

Voor het indienen van een ordemotie mag een spreker worden onderbroken en er is geen tweede stem nodig die de motie steunt. De voorzitter bepaalt namelijk of de motie wel of niet gegrond is. 

Wanneer dien je een ordemotie in?

Veel voorkomende scenario’s voor het indienen van ordemoties zijn:

• Schending van regels of procedures: Als iemand de vergaderetiquette overtreedt of niet de juiste procedure volgt, dan kan een lid dit via een ordemotie aangeven. Dit lid mag spreken zonder hiervoor eerst goedkeuring te krijgen van de voorzitter. 
• Ongepast taalgebruik of gedrag: Als een lid onrespectvol gedrag vertoond of ongepaste opmerkingen maakt. 
• Misverstanden of bij het verkeerd toepassen van procedures: Als er verwarring heerst over vergaderprocedures, zoals bijvoorbeeld het in twijfel trekken of een amendement wel relevant is aan de hoofdmotie

Procedure

Volgens Robert’s Rules of Order moet een lid de volgende punten in acht nemen bij het indienen van een ordemotie:

• Timing: Een ordemotie dient direct te worden ingediend, zodra iemand ziet dat de regels of gedragscode wordt geschonden. Hiermee wachten kan leiden tot meer problemen.
• Verwoording: Het is belangrijk om de motie duidelijk over te brengen. Bijvoorbeeld door te zeggen “Ik dien een ordemotie in om een procedure aan te kaarten”.
• Zich tot de voorzitter richten: Tijdens het indienen van een ordemotie dient deze persoon zich tot de voorzitter te richten, en zeker niet tot de persoon die de overtreding maakt.

Functie van de voorzitter

De voorzitter speelt een cruciale rol bij het afhandelen van ordemoties. Van de erkenning van de motie tot het vragen om een toelichting aan het desbetreffende lid. Op basis hiervan keurt de voorzitter de motie wel of niet goed. Het kan af en toe voorkomen dat de voorzitter twijfelt, wat kan resulteren in een korte stemming.

Potentiële resultaten 

Als de voorzitter vindt dat de ordemotie terecht is, kan dit leiden tot onderstaande gevolgen:

• Rechtzetten van de overtreding: De voorzitter kan een gemaakte fout herstellen of een lid vragen om een ongepaste opmerking terug te nemen. Stel dat een motie bijvoorbeeld doorgaat zonder een tweede stem, dan kan de voorzitter dit herstellen door de motie ongeldig te verklaren en alsnog vragen of iemand de motie steunt. 
• Wijzigen van een procedure of actie: Als een lid aangeeft dat er een anonieme stemming nodig is, in plaats van het opsteken van handen. In dit geval kan de voorzitter de stemprocedure aanpassen, zodat de statuten worden nageleefd.   
• Vergadering voortzetten: Als een lid via een ordermotie aangeeft dat de spreker de desbetreffende tijd heeft overschreden, dan kan de voorzitter deze persoon vragen om af te ronden.

Handhaving: In het geval van herhaaldelijke overtredingen of als deze zeer ernstig is, kan de voorzitter hier consequenties aan verbinden. Het is zelfs mogelijk dat een lid wordt gevraagd om de vergadering te verlaten.