Wat zijn moties?

Een motie tijdens een vergadering is een voorstel om een bepaald onderwerp of kwestie onder de aandacht te brengen. Dit voorstel wordt op een formele manier gepresenteerd tijdens een vergadering door een van de leden. Een tweede lid moet de motie ondersteunen, voordat hierover kan worden gediscussieerd en gestemd. 

De uitslag van een motie wordt opgenomen in de notulen van de vergadering als een officieel besluit. De regels omtrent het indienen en stemmen verschillen per organisatie, en staan in de statuten. 

Soorten moties

In totaal zijn er vier verschillende soorten moties die worden gebruikt tijdens meetings:

• Hoofdmoties

Een hoofdmotie, ook wel gewoon een motie genoemd, wordt gebruikt om bepaalde zaken voor te stellen aan de aanwezige leden. Het is pas mogelijk om over te gaan op een volgende (hoofd)motie, als de eerdere motie is goedgekeurd, afgewezen of uitgesteld. 

• Subsidiaire moties

Een aanvullende motie is ondergeschikt aan een (hoofd)motie en kan enkel worden ingediend na de bijbehorende hoofdmotie. Het is belangrijk dat er eerst over de subsidiaire motie wordt gestemd, voordat er een beslissing wordt genomen over de bijbehorende hoofdmotie. 

• Voorstel van orde / Persoonlijk feit

Een voorstel van orde heeft voorrang op andere moties tijdens een vergadering. Dit betekent dus ook dat andere moties kunnen worden onderbroken. Bijvoorbeeld het verzoek om terug te keren naar het onderwerp, als er te veel van een agendapunt wordt afgeweken.

• Incidentele moties 

Een incidentele motie heeft prioriteit boven hoofd en subsidiaire moties, maar er wordt pas over gestemd na een eventueel voorstel van orde. Een incidentele motie wordt ingezet als er twijfels zijn over de procedures van andere moties tijdens de vergadering.

Methodes om te stemmen

Volgens Robert’s Rules of Order zijn er vijf methodes die kunnen worden ingezet om tijdens een vergadering over een motie te stemmen:

• Handopsteking: Bij deze methode telt een opgestoken hand als één stem voor een bepaalde motie. Leden die tegen een motie stemmen, steken geen hand op totdat de voorzitter klaar is met het tellen van de stemmen. 
• Adoptie via consensus: Een motie kan worden aangenomen via een unanieme toestemming zonder een “ja/nee stemming”, zolang iedereen zich hierin kan vinden. 
• Mondelinge stemming: Bij deze methode geven leden mondeling aan of ze het wel of niet eens zijn met een motie. Waarna wordt bepaald of een motie wordt aangenomen of verworpen. 
• Hoofdelijke stemming: Deze stemmethode kan enkel worden ingezet als een lid hier expliciet om vraagt. De bestuurssecretaris zal vervolgens alle namen in alfabetische volgorde noemen, zodat ieder lid kan stemmen.
• Geheime stemming: Bij een “secret ballot” worden stemmen in het geheim uitgebracht.

Gangbare moties 

Moties die vaak worden gebruikt tijdens vergaderingen zijn:

• Motie tot schorsing

Een “motion to adjourn” is een formele procedure om een vergadering te beëindigen. Als er nog zaken zijn die niet aan bod zijn gekomen, kunnen deze worden verschoven naar de eerstvolgende vergadering.

• Motie tot uitstel

Deze motie wordt ingezet om de huidige kwestie meteen te stoppen, zonder hier verder over te discussiëren of te stemmen. 

• Motie tot wijziging

Een motie tot wijziging wordt ingediend als de oorspronkelijke motie moet worden aangevuld of gewijzigd. Over deze motie moet worden gestemd en deze heeft een meerderheid nodig om te worden doorgezet.