Wat is een Amendement?

Een amendement is een subsidiaire motie die wordt gebruikt om een motie te wijzigen voordat deze daadwerkelijk wordt aangenomen. Fracties en raadsleden kunnen een amendement indienen vanwege verschillende redenen. Wel is er een tweede lid nodig die de motie steunt, moet er een discussie plaatsvinden, en is er uiteindelijk een meerderheidsstem nodig om deze motie tot amendement aan te nemen. 

Doel

Een amendement maakt het mogelijk voor bestuursleden om wijzigingen voor te stellen, zodat een motie kan worden aangepast voordat er over wordt gestemd. Een amendement kan bijvoorbeeld worden gebruikt om taalgebruik of fouten te corrigeren, maar ook voor het beter presenteren van de verschillende standpunten.

Soorten

Volgens Robert’s Rules of Order zijn er twee belangrijke soorten amendementen:

Primair

Een primair amendement is het eerste wijzigingsvoorstel. Stel dat er oorspronkelijk “€1.000 zal worden toegewezen aan een lokaal evenement”, dan kan dit via een primair amendement worden gewijzigd naar “een bedrag van €1.500”. Een primair amendement moet worden gesteund (seconded), besproken en de meerderheid moet instemmen met de motie. Als het primaire amendement wordt afgekeurd, kan er opnieuw een primair amendement in worden gediend.

Secundair

Als een primair amendement is aangenomen, kan er wederom een amendement worden ingediend. Dit wijzigingsvoorstel moet betrekking hebben op het primaire amendement en niet zozeer de motie in het algemeen. Bijvoorbeeld “het gebruiken van de toegewezen €1.500 voor het aanschaffen van materialen voor het lokale evenement”. 

Een tertiair amendement is niet mogelijk, aangezien alleen één primair en bijbehorend secundair amendement gelijktijdig kunnen worden behandeld. 

Wijzigingsopties

De belangrijkste vormen van een amendement zijn:

• Toevoegen: Het toevoegen van inhoud of bepalingen om de strekking te vergroten
• Doorhalen: Het verwijderen van inhoud of bepalingen om de doelgerichtheid te vergroten
• Doorhalen en toevoegen: Het verwijderen en toevoegen voor het verfijnen en uitbreiden van de motie

Proces voor het indienen van een amendement

De volgende stappen laten zien hoe je een amendement op de juiste manier toepast:

• Een van de leden dient een voorstel in voor een nieuw aankoopbeleid, waarin staat dat voor iedere aankoop van €10.000 of meer minimaal drie concurrerende offertes moeten worden opgevraagd
• Een tweede lid steunt het amendement en de voorzitter opent de discussie
• Om de motie te wijzigen steekt een van de leden een hand op en richt zich op de voorzitter. “Ik stel voor om de motie te wijzigen en de nieuwe aankoopgrens te verlagen van €10.000 naar €8.000”.
• Als een van de leden dit wijzigingsvoorstel ondersteunt, zal de voorzitter de discussie openen voor dit primaire amendement en roept daarna op tot een stemming.
• Het amendement wordt aangenomen, waarna een van de leden een secundair amendement indient. Na de toezegging van de voorzitter om te spreken zegt het lid “Ik stel voor om het primaire amendement te wijzigen door de implementatie van de nieuwe drempel van €8.000 uit te stellen tot het begin van het volgende fiscale jaar”.
• Nadat dit secundaire amendement wordt gesteund en is besproken, vindt er weer een stemming plaats. Als de motie wordt verworpen, wordt er overgegaan tot de originele motie inclusief enkel het primaire amendement. 

Voorbeelden

• Eenvoudige amendementen: Dit zijn kleine veranderingen of nuances die niet van invloed zijn op de inhoud van de motie. Denk aan het voorstel voor het wijzigen van de start van een vergadering van 9:00 naar 10:00 uur. 
• Complexe amendementen: Dit zijn veranderingen die betrekking hebben op het wijzigen van meerdere aspecten. Dit soort amendementen zijn een stuk uitgebreider, zoals een amendement voor het specificeren van het design en het budget van een nieuw gemeenschapscentrum”. 
• Conditionele amendementen: Dit zijn amendementen die afhankelijk zijn van bepalingen. Bijvoorbeeld, het wijzigen van de motie voor het aannemen van een nieuw wervingsbeleid, op voorwaarde dat er een achtergrondonderzoek wordt uitgevoerd naar alle sollicitanten”. 

Vriendelijke vs. vijandige amendementen

Een amendement kan zowel vriendelijk als vijandig zijn. Dit is afhankelijk van de hoofdmotie zelf en de persoon die de motie heeft ingediend. Een amendement dat dicht bij de originele hoofdmotie ligt, wordt gezien als een vriendelijk amendement. Als dit niet het geval is, spreekt men meestal over een “vijandig” amendement.